TJERK DE REUS – De beschermwaardigheid van het leven is een voorhoedegevecht, zegt Gert-Jan Segers. “Is iedereen welkom in onze samenleving? Gelukkig zie ik een nieuwe pro life-coalitie ontstaan.” Het is een spookbeeld voor Gert-Jan Segers: een down-vrije samenleving. Gelukkig is het nog niet zover, maar als straks alle zwangere vrouwen de NIP-test kunnen doen, zullen naar verwachting nauwelijks nog kinderen met het syndroom van Down worden geboren. “Dat zou afschuwelijk zijn”, vindt de fractievoorzitter van de ChristenUnie. “Dan zeg je eigenlijk tegen de mensen met down: jullie kunnen beter niet bestaan. Zo’n samenleving willen we toch niet?”
Segers herinnert zich nog goed dat zijn oudste broer vader werd van een dochter met down. “De dokter zei meteen na de bevalling: ‘Jullie hebben pech gehad. De volgende keer doen we een vruchtwaterpunctie!’ Dat was een koude douche. Mijn nicht is inmiddels de twintig gepasseerd, doet vrijwilligerswerk en neemt een unieke plek in onze familie in. We zijn dankbaar dat zij er is!”
Het debat over de NIP-test, in de Tweede Kamer, was best heftig, vertelt Segers. “De emoties liepen hoog op. Wij hebben de waardigheid van gehandicapt leven krachtig naar voren gebracht en dat leidde ook wel tot weerstand. Voor de meeste mensen is het toch een ongemakkelijke discussie, maar het is geen oplossing om te zeggen: laat iedereen het zelf maar uitmaken. Het aanbieden van een NIP-test aan alle zwangere vrouwen is geen waardenvrije maatregel. Wat de ChristenUnie betreft, biedt men alleen de test aan bij duidelijke medische noodzaak.”
“Willen we een samenleving zijn die openstaat voor kwetsbare mensen?”
– Gert-Jan Segers
Segers vindt dat met de discussie over het syndroom van Down fundamentele waarden op het spel staan. “De hamvraag luidt: willen we een samenleving zijn die openstaat voor kwetsbare mensen? Daar zeggen velen ‘ja’ op. Je hoort dan prachtige dingen over de ‘inclusieve samenleving’, maar wat is dat ‘ja’ nog waard als we met ons medische beleid in feite zeggen: deze specifieke groep verstandelijk gehandicapten hoeft niet langer te bestaan? Ik geloof dat je iets wezenlijks kwijtraakt als je bewust de route naar een downvrije samenleving inslaat.”
Het maatschappelijk debat over dit thema is minstens zo belangrijk als het politieke debat, vindt Segers. “Politici volgen vaak de tendens van het maatschappelijk debat. Daarom zetten we vanuit de ChristenUnie in op gesprek en bezinning in de samenleving. Laten we elkaar de verhalen vertellen over het leven met een zoon of dochter die het syndroom van Down heeft! Dan zul je horen wat het met ouders doet, hoe ingrijpend het is en ook hoe verrijkend. Van het overgrote deel van de betrokkenen hoor je dan: aanvankelijk was ik verdrietig, maar ik zou voor geen goud mijn zoon of dochter, mijn broer of zus met down willen missen.”
“Bekrachtigen van wat goed is en waardig”
– Gert-Jan Segers
Opkomen voor de beschermwaardigheid is volgens Segers voorhoedegevecht: “Het is de uitdaging om nieuwe bondgenoten te vinden, mensen uit de breedte van de samenleving die net als wij overtuigd zijn de waarde van het kwetsbare leven. Ik zie zo’n nieuwe coalitie nu al ontstaan. Mensen als presentator Jürgen Raymann, cabaretier Diederik Smit en zangeres Willeke Alberti ondertekenden onze open brief Wij willen een down-vriendelijke samenleving. Het gaat daarbij niet primair om te onderstrepen wat niet mag, maar om het bekrachtigen van wat goed is en waardig.”
Daarbij kan een christelijke zorgverzekeraar goede diensten bewijzen, vindt Segers. “Een organisatie als Pro Life bedient niet alleen een specifiek deel van de Nederlandse bevolking, maar brengt ook allerlei spelers uit de gezondheidszorg bij elkaar. In dergelijke ontmoetingen kan een visie op een inclusieve, menswaardige samenleving met velen gedeeld worden. Het belang daarvan valt moeilijk te overschatten.”